بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟

فارکس چیست (FOREX)

بازار تبادل ارز خارجی یا فارکس، (FOREX: Foreign exchange market) یک بازار غیر متمرکز دو طرفه، برای تبادل و معامله‌گری ارزهای ملی کشورها است. در این بازار، نرخ تبدیل ارز (Exchange Rate) برای تمامی ارزها تعیین می‌شود. اکنون این بازار با ارزش معاملات 6.4تریلیون‌دلاری روزانه، رکورددار بیشترین ارزش معاملات روزانه را در بین بازارهای مالی مختلف بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟ بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟ از آن خود کرده است. با در نظر داشتن ارزش معاملات روزانه این بازار و افزایش روزافزون آن می‌توان به نقدشوندگی آن و همچنین توسعه همیشگی این بازار پی برد. با وجود ثبت چنین ارزش معاملاتی اما بازار فارکس یک بازار غیر متمکز (OTC) بوده و هیچ نهاد ناظر و قانون‌گذاری در آن بازار وجود ندارد.

مقدمه‌ای بر ایجاد بازار فارکس (FOREX)

در سال ۱۸۷۵میلادی دولت‌ها تصمیم گرفتند تا پشتوانه ارزهای خود را مقدار مشخصی طلا تعیین کنند که به همین منظور سیستم پایه طلا ایجاد گردید. در کشورهایی که دارای اقتصاد پیشرفته‌تری بودند سیستم استانداردی تهیه گردید که به‌واسطه آن یک ارز را به میزان ثابتی از طلا مبادله می‌کردند. ازاین‌رو برای تعیین ارزش یک ارز لازم بود تا مقداری طلا تهیه شود تا آن مقدار ارز خریداری گرد؛ اما ذخاير طلای کشورها محدود بود. بنابراين پول کاغذي پا به عرصه گذاشت.

عرضه و رونق پول کاغذي تورم و بي‌ثباتي سياسي را به‌دنبال داشت. به همین منظور در جولای سال 1944میلادی پس از پایان جنگ جهاني دوم برای ایجاد یک سیستم جایگزین، حدود ۷۰۰ نماینده در شهر (برتون وودز) گرد هم آمدند و قرارداد برتون وودز ( نظام پايه طلا – ارز) شکل گرفت. در این قرارداد ارزش ارز سایر کشورها نسبت به دلار آمریکا سنجیده می‌شد. ارزش دلار به ازای هر انس طلا ۳۵ دلار تعیین شد و ارز ساير کشورها با نرخ ثابتي نسبت به دلار تعريف شدند؛ اما در سال ۱۹۷۰میلادی میزان ذخایر طلای آمریکا با کاهش شدیدی روبه‌رو شد. در نتیجه آمریکا اعلام کرد که دیگر قادر به ادامه اجرای این سیستم نیست و پایان سیستم برتون وودز فرا رسید.

پس از آن، بنابر شرایط خاص جهان قرار بر این شد که ارزها آزادانه در قبال یکدیگر مبادله شوند و قیمت یک ارز به واسطه سیاست دولت‌ها تعیین نشود. به بیان دیگر مقرر شد که قیمت یک ارز باتوجه به عرضه‌وتقاضای موجود در بازار به‌شکل آزادانه تعیین شود. پس از آن، بانک‌ها که به‌لحاظ ماهیت بانکی خود همیشه درگیر جریان ارزهای خارجی بودند، به فکر مدیریت منابع ارزی خود افتادند. به همین جهت جریانی بین بانکی را به وجود آوردند تا به‌وسیلهٔ آن بتوانند ارزهایی که فکر می‌کردند در آینده ارزش بیشتری خواهند داشت را تهیه و آن‌هایی را که فکر می‌کردند ارزش خود را از دست خواهند داد به واسطه این جریان بفروشند. اما به‌دلیل پیروی هر بانک از استراتژی به‌خصوص خود بازاری تحت عنوان "تبادل ارزهای خارجی (FOREX) " ایجاد گردید.

تبادلات ارزی با مفهوم امروزی آن از سال ۱۹۷۱ آغاز به کار کردند. البته در آن زمان معاملات از طریق تلفن یا دورنگار (فکس) به‌صورت محدود انجام می‌گرفت و تنها در اختیار بانک‌های بزرگ و افراد بسیار ثروتمند بود.

در ابتدا، تعیین نرخ ارز منصفانه دشوار بود؛ اما پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات در نهایت سبب شد که همه چیز آسان‌تر شود. پس از دهه 1990، به لطف کامپیوترها و رشد سریع اینترنت، بانک‌ها شروع به ایجاد سیستم عامل‌های تجاری خود کردند.

کاربرد این سیستم‌ها ارائه زنده قیمت‌ها بود تا مشتریان با دسترسی به آن‌ها امکان انجام معامله را داشته باشند. در همین حال، برخی از ماشین‌آلات بازاریابی هوشمند با استراتژی تجاری مبتنی بر اینترنت برای تریدرهای فردی (trader) معرفی شدند. این موسسات به‌عنوان “کارگزاران خرده فروشی فارکس (Retail Brokers)” شناخته شدند و کار را برای ترید فردی در اندازه و میزان کوچکتر فراهم ساختند. بر خلاف بازار بین بانکی که اندازه تجاری استاندارد یک میلیون واحد است، کارگزاران خرده فروشی به افراد اجازه تجارت را با اندازه 1,000 واحد دادند.

کارگزاران خرده فروشی فارکس (Retail Brokers)

در گذشته، تنها دلالان بزرگ و صندوق‌های سرمايه‌گذاری بودجه کشورها، توانایی معامله در بازار ارزهای خارجی را داشتند. اما به لطف کارگزاران خرده فروش فارکس و اینترننت شرایط تغییر کرد. با سختی موانع ورود، هر کسی تنها می‌توانست با یک کارگزار تماس بگیرد، یک حساب را باز کند، پولی را سپرده و تجارت فارکس را به‌راحتی از خانه‌اش کنترل کند.

کارگزاران این بازار را می‌توان در دو دسته طبقه‌بندی کرد

1. سازندگان بازار (Market maker): همان‌طور که از اسمشان مشخص است پیشنهادهای خود را ارائه می‌دهند و قیمت‌ها را نیز خودشان تنظیم می‌کنند.
2. شبکه‌های ارتباطات اکترونیکی: این شبکه‌ها از بهترین پیشنهادها و قیمت‌ها (که از طرف موسسات مختلف بازار بین بانکی به آن‌ها ارائه می‌شود) استفاده می‌کنند.

سازندگان بازار (Market maker)

سازندگان بازار، پایه‌های اساسی بنگاه ارز خارجی هستند؛ آن‌ها اساسا نقدینگی را با “دوباره بسته‌بندی کردن” قراردادها با سایز بزرگ عمده‌فروشان و تبدیل آن به قراردادها با اندازه‌های کوچکتر، فراهم می‌سازند. بدون آن‌ها، کار برای افراد معمولی سخت می‌شود.

شبکه ارتباطات الکترونیکی

شبکه ارتباطات الکترونیک نامی است که برای سیستم‌عامل‌های معاملاتی ارائه می‌شود. این شبکه بطور خودکار فروشندگان و خریداران را با قیمت معین به هم مرتبط می‌سازد. این قیمت‌های معین از سازندگان مختلف بازار، بانک‌ها و سایر تریدرهایی که از ECN استفاده می‌کنند، جمع‌آوری می‌شود.

هر زمانی که سفارش خاصی برای فروش یا خرید انجام می‌شود، آن را به بهترین قیمت پیشنهادی که در شبکه موجود است مرتبط می‌سازند. باتوجه به توانایی تریدرها برای تنظیم قیمت‌های خودشان، کارگزاران EBC معمولا یک کمیسیون بسیار جزیی برای تجارت انجام شده، درخواست میکنند.

فعالان اصلی بازار فارکس

در بازار فارکس موسسات و معامله‌گران مختلفی فعال هستند که عبارتند از:

1. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی
2. شرکت‌ها و بانک‌های بازرگانی
3. صندوق‌های تامین سرمایه
4. شرکت‌های کارگزاری
5. سرمایه‌گذاران
6. معامله‌گران خرد فارکس
7. سفته‌بازان

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی تاریخچه پول و برخی از مفاهیم پایه بازار فارکس پرداختیم. در ادامه مقالات فارکس فیندو، همراه ما باشید تا با مفاهیم بیشتری از این بازار بزرگ آشنا شویم.

فارکس چیست؟

اگر شما فکر می‌کنید یک ارز از دیگری قویتر خواهد شد و حدس شما درست باشد آن وقت شما سود می‌کنید.

اگر تا به حال به کشور دیگری مسافرت کرده باشید معمولاً باید در فرودگاه یک باجه تبدیل ارز پیدا کنید و پولی را که در کیف پول خود دارید به ارز آن کشوری تبدیل کنید .

به سمت پیشخوان می‌روید و صفحه نمایشی را می‌بینید که نرخ مبادله ارزهای مختلف روی آن نمایش داده می‌شود.

نرخ مبادله [۱] Exchange Rate ، نسبت قیمت ارز دو کشور مختلف به یکدیگر است.

«ین ژاپن» را می‌بینید و با خودتان فکر می‌کنید «وای! هر یک دلار من ۱۰۰ ین می‌ارزد؟! و من ۱۰ دلار دارم! یعنی قرار است من پولدار شوم. »

وقتی شما این کار را انجام می‌دهید در واقع در بازار فارکس مشارکت کرده‌اید!

شما یک ارز را با ارز دیگر مبادله کرده‌اید.

یا از دیدگاه معاملات فارکس، با فرض اینکه شما یک آمریکایی هستید که به ژاپن رفته‌اید، شما دلار می‌فروشید و ین می‌خرید.

قبل از اینکه به کشور خودتان برگردید به باجه تبدیل ارز می‌روید تا ین‌هایی را که به طور معجزه‌آسایی برایتان باقی مانده (توکیو شهر گرانی است!) تبدیل کنید و متوجه می‌شوید نرخ‌های مبادله تغییر کرده است.

همین تغییرات نرخ مبادله است که امکان پول درآوردن در بازار مبادله ارز را فراهم می‌کند.

فارکس چیست؟

بازار مبادله ارز که معمولاً با عنوان «فارکس» یا «اف ایکس [۲] FX » شناخته می‌شود، بزرگترین بازار مالی جهان است.

بازار فارکس بازاری جهانی و غیرمتمرکز است که در آن ارزهای جهان دست به دست می‌شود. نرخ‌های مبادله هر ثانیه تغییر می‌کند و به همین خاطر این بازار همواره ناپایدار است.

در «دنیای واقعی اقتصاد» درصد معاملات ارزی بسیار ناچیز است که شامل تجارت بین الملل و توریسم مانند مثال بالا در فرودگاه می‌شود.

در عوض بیشتر معاملات ارزی که در بازار جهانی مبادله ارز روی می‌دهد بر اساس گمانه‌زنی خرید (و فروش) می‌شود.

معامله‌گران ارز (که با عنوان گمانه‌زن‌های ارز هم شناخته می‌شوند) ارزها را به این امید می‌خرند که در آینده قادر خواهند بود آن را با قیمت بالاتری بفروشند.

در مقایسه با حجم روزانه و «ناچیز» ۲۲.۴ میلیارد دلاری بازار بورس نیویورک، بازار مبادله ارز با حجم روزانه ۶.۶ تریلیون دلار بی‌نهایت بزرگ به نظر می‌رسد.

این تریلیون است که با «ت» شروع می‌شود.

اجازه دهید با استفاده از هیولاها نگاه دقیق‌تری به آنها داشته باشیم…

بزرگترین بازار بورس جهان، یعنی بازار بورس نیویورک [۳] New York Stock Exchange (NYSE)، حجم معاملات روزانه آن به حدود ۲۲.۴ میلیارد دلار می‌رسد. اگر ما از یک هیولا برای نمایش بازار نیویورک استفاده کنیم شبیه این خواهد بود…

ظاهراً هول‌آور است. شاید مثال خوبی باشد یا حتی برای عده‌ای خیلی جالب باشد.

شما هر روز اخبار بازار نیویورک را در CNBC… بلومبرگ… بی‌بی‌سی… اکه‌هی، حتی شاید در باشگاه محل خود خود هم بشنوید. «بازار بورس نیویورک امروز رشد داشت و ….»

وقتی مردم درباره «بازار» صحبت می‌کنند معمولاً منظورشان بازار بورس است. به همین دلیل بازار بورس نیویورک بزرگ به نظر می‌رسد، پرغوغاست و معمولاً جار و جنجال زیادی به پا می‌کند.

ولی اگر واقعاً آن را با بازار فارکس مقایسه کنید شبیه این خواهد بود…

اوووه، بازار بورس نیویورک در مقایسه با بازار فارکس چقدر ریزه پیزه به نظر می‌رسد! امکان ندارد بتواند با آن رقابت کند!

شاید به این فکر کنید که اگر کلمه «بورس» در بازار بورس نیویورک را با «نحیف» عوض می‌کردند بهتر نبود؟

نمودار میانگین حجم روزانه معاملات بازار فارکس، بازار بورس نیویورک، بورس توکیو و بورس لندن را ببینید:

بازار ارز بیش از ۲۰۰ برابر بزرگتر است! بازار عظیمی است! ولی صبر کنید، یک نکته هم دارد!

آن رقم هنگفت ۶.۶ تریلیون دلار مربوط به کل بازار مبادله ارز جهان است ولی بازار «معاملات نقدی» که در بازار ارز، بخش مورد توجه معامله گران فارکس است کمتر از ۲ تریلیون دلار در روز است.

و اگر بخواهید حجم معاملات روزانه معامله گران خرد (یعنی ما) را حساب کنیم، حتی خیلی کمتر است.

تعیین دقیق بخش خرده فروشی بازار فارکس کار بسیار دشواری است ولی تخمین زده می‌شود بین ۳ تا ۵٪ کل حجم معاملات روزانه فارکس یا حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار (یا کمتر) باشد.

پس می‌بینید که بازار فارکس مطمئنا بازار بزرگی است ولی نه به آن عظمتی که بعضی‌ها می‌خواهند آن را به شما بقبولانند.

فریب اینکه «فارکس یک بازار ۶.۶ تریلیون دلاری است» را نخورید! این عدد عظیم، ظاهراً باشکوه ولی اندکی گمراه کننده است. ما دوست نداریم اغراق کنیم. ما فقط واقعیت را می‌گوییم.

صرف نظر از اندازه، این بازار به ندرت بسته است! تقریبا در تمام طول شبانه روز این بازار باز است.

بازار فارکس ۲۴ ساعت شبانه روز و ۵ روز در هفته باز است و فقط آخر هفته بسته می‌شود. (عجب آدم‌های بی‌خیالی!)

بنابراین بازار فارکس بر خلاف بورس یا بازار اوراق قرضه، در پایان هر روز کاری بسته نمی‌شود.

در عوض معاملات بین مراکز مالی مختلف جهان گردش می‌کند.

وقتی معامله‌گران در اوکلند/ولینگتون از خواب بیدار شدند روز آغاز می‌شود و به سیدنی، سنگاپور، هنگ کنگ، توکیو، فرانکفورت، لندن و نهایتاً نیویورک می‌رود تا اینکه دوباره معاملات در ولینگتون از نو آغاز می‌شود.

در بخش بعدی به شما نشان خواهیم داد در فارکس دقیقاً چه چیزی معامله می‌شود.

Footnotes

۱ ↑	Exchange Rate
۲ ↑	FX
۳ ↑	New York Stock Exchange

فکر می‌کنید بازار بورس بازار بزرگی است؟ بیشتر فکر کنید. درباره بزرگترین بازار مالی جهان و نحوه معامله در آن آموزش ببینید.

بازار فارکس چیست؟

در کنار بازار های بورس و طلا و البته بازار سکه و ارز های دیجیتال، بازار دیگری در دنیا به نام فارکس (Forex) برای علاقمندان بازار های مالی، مورد توجه قرار گرفته شده است. در این مقاله قصد داریم برای شما کاربران محترم وب سایت آر بی فارکس در خصوص این بازار مطالب مفیدی را ارائه دهیم. پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید

درباره مفهوم واژه فارکس (Forex) باید گفت که اشاره به معنای (تبادل ارز های خارجی) دارد و برگرفته از عبارت (Foreign Exchange) می باشد. از شاخصه های بازار فارکس این است که شما به عنوان یک فعال اقتصادی می توانید در این نوع از بازار ها به داد و ستد در انواع ارزهای خارجی با یکدیگر پرداخته و یا به راحتی اقدام به خرید یا فروش کالا نمایید. شما حتی می توانید در این بازار به جهت فروش و یا خرید خدمات از شرکت ها و یا دولت ها و یا حتی به پرداخت هزینه های سفر نیز بپردازید. در این بازار ها شما در کنار موارد اشاره شده حتی می توانید در نقش یک سرمایه گذار ظاهر شوید و با استفاده از امکاناتی که در اختیار شما قرار داده می شود فعالیت های مالی داشته باشید. جالب است که بدانید این بازار 24 ساعته بغیر از شنبه و یکشنبه در حال فعالیت است. و برای دسترسی به بازار کافیه به یک دیوایس یا لپ‌تاپ و اینترنت دسترسی داشته باشید

یکی از مواردی که می تواند دانستن آن برای شما مهم باشد، نحوه معاملات در فارکس است. قبل از همه باید گفت که بازار فارکس در بین بازار های مالی دیگر به عنوان یک بازار پر ریسک شناخته شده است، بر همین اساس اگر علم و دانش مفید در این بازار را نداشته باشید می تواند دلیلی برای از دست دادن سرمایه شما باشد. مورد دیگر در باره بازار فارکس این است که شما در بدو ورود قبل از خرید می توانید فروشنده باشید. یعنی استارت فرایند معامله خود را با فروش آغاز کنید. پس طبیعی است که بهتر است با آگاهی پای در این عرصه بگذارید. در رابطه با معاملات نیز توجه داشته باشید معاملات به صورت جفت ارز انجام می شود. به این صورت که شما در بازار فارکس (Forex) اقدام به خرید ارز می نمایید، و در عین حال ارزی را نیز به فروش می رساند. بر اساس این شرایط شما به اصطلاح در حال انجام آربیتراژ (Arbitrage) هستید و سرمایه شما در حال گردش است.

ابهام دیگری که در این خصوص می تواند برای شما بوجود بیاید این است که آیا این بازار می تواند بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟ برای شما سود آوری مطلوبی داشته باشد؟

بگذارید برای این سوال مثالی را برای شما مطرح نمایم، تصور کنید شخصی جفت ارز یورو به دلار (EUR/USD) را با قیمت (1.0830) خریداری می نماید. این شخص در اصل (1.0830) دلار هزینه پرداخت کرده تا بتواند به یک یورو دست پیدا کند.

بازار فارکس بازاری است که گروه های مختلف سرمایه گذاری در آن به فعالیت های مالی می پردازند. این گروه ها را به اصطلاح بازیگران فارکس می نامند. سرمایه گذارانی که از کشور ها و قشرهای مختلف اقدام به فعالیت های اقتصادی دارند. گستردگی دامنه فعالیت این بازیگران از سرمایه گذاری خرد تا سرمایه گذاری های کلان است. حتی می توان در بین این فعالان، بانک های مرکزی کشور های دنیا را نیز مشاهده نمود.

نوع انگیزه فعالیت برای این سرمایه گذاران می تواند کاملا متفاوت باشد اما همه در کسب سود به واسطه فعالیت در این بازار هم هدف هستند. در این میان نکته حائز اهمیت این است که تبادل ارز در این بازار محدود به هدف سفته بازی نیست. فعالیت هر کدام از این سرمایه گذاران در مارکت فارکس، تعریف بخصوصی را برای خود دارد. و به همان مقدار که نقش خود را ایفا می نمایند، به همان مقدار تاثیرگذار می باشند.

نحوه تعیین نرخ در بازار فارکس

یکی از خصوصیات مارکت فارکس را می توان به معامله ارز های خارجی نسبت به یکدیگر معرفی نمود. این نوع معامله را همانطور که قبلا گفته شد به اصطلاح معامله جفت ارز می نامند. مثلا معامله جفت ارز بین پیوند انگلستان و دلار آمریکا را در نظر بگیرید. این معامله به صورت (GBP/USD) نمایش داده می شود. نکته مهم این جا است که تعین نرخ این جفت ارز ها با وضعیت اقتصادی و سیاسی دو کشور ارتباط مستقیم دارد. برای همین اگر بخواهید تحلیل حرکت قیمتی برای این جفت ارز ها انجام بدید، باید از تحلیل بنیادی و یا تکنیکال در بازار فارکس استفاده کنید. برای این کار اول باید بتوانید یک درک کاملا شفاف نسبت به وضعیت اقتصادی و سیاسی این دو کشور داشته باشید. و در کنار این درک، باید یک نگرش و شناخت درست نسبت به وقایع و اتفاق ها و اخبار مهم که در این دو کشور در جریان است نیز داشته باشید. و این کار کلا تخصصی و پیچیده است.

بازار فارکس

عواملی که برای تعین نرخ در بازار فارکس تاثیرگذار است

یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در تعیین نرخ ارز را می توان به بیانیه های مالی و بانکی توسط مسئولین کشور ها که بر اساس تعین نرخ بهره بانکی، تولید اشتغال، نرخ بیکاری و رشد تولیدات و غیره می باشد اشاره داشت. در همین راستا، مواردی سیاسی دیگر اعم از جنگ و تحریم‌ ها، تنشهای سیاسی کشورها، رویدادهای مهم سیاسی، نظرات شخصی رئیس جمهورها و حتی توییت ‌های آنها نیز اشاره کرد. برای این کار شما باید در تحلیل و شناسایی این عوامل توانمند باشید تا بتوانید یک تحلیل بنیادی مناسب را برای شرایط پیرامون جفت ‌ارزها انجام دهید.

اشتباهی که برخی از سرمایه گذاران انجام می دهند این است که برای انجام تحلیل های تکنیکال به مرور و توجه اطلاعات آماری و شناسایی الگوهای مختلف بسنده می نمایند. این کار بدون توجه به اخبار سیاسی و رویداد های در حال اجرای کشور ها تا حد زیادی در بازار فارکس ناممکن می باشد.

میزان حجم معاملات در بازار فارکس

با توجه به گزارش مالی که توسط بانک ها انتشار یافته است، در هر سه سال یکبار ارزش کل معاملات روزانه انجام شده در بازار فارکس، در سال 2019 به حدود 6.6 میلیارد دلار افزایش داشته است. این آمار در برابر گزارش سال 2016 با افزایش 1.4 میلیارد دلاری حجم معاملات روزانه در بازار فارکس روبرو شده است. بر اساس این پیشرفت کاملا مشخص است که هیچ جای نگرانی برای وجود کیفیت معاملات مالی در بازار فارکس وجود ندارد. نکته مهمی که باید به آن اشاره داشته حجم معاملات امروز مارکت فارکس است که حدود ۵ تریلیون دلار تخمین زده بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟ شده است و این واقعا بی نظیر است.

موضوع امنیت سرمایه در معاملات نیز با وجود نرخ پیشرفت حجم معاملات رابطه مستقیم دارد. برای همین هرچه میزان حجم معاملات در بازار فارکس زیادتر باشد، این شرایط اعمال نفوذ و دستکاری (Manipulation) در معاملات و البته نرخ ها را به مقدار قابل توجهی کاهش می دهد..

بیشترین مقادیر معاملات در بازار فارکس

طبق آمار معاملات کل بازار فارکس که در سال 2020 مشخص شده است، راندمان کل معاملات بازار فارکس از بودجه کل ایران 50 برابر بیشتر بوده است. به همین خاطر است که می توانیم به جرات مقام نخست معاملات ارز را در بازار فارکس به دلار اختصاص دهیم. چرا که در حدود 85 درصد از معاملات در بازار فارکس را پوشش داده است و این مقدار به تنهایی 45 درصد از کل معاملات را در بر می گیرد. در ادامه این آمار می توان مقام های بعدی را به یورو، ین، پوند اختصاص داد.